به گزارش ابصارخبر، رضا ندایی کارشناس مسائل سیاسی و اجتماعی در یادداشت خود به تبیین قیام خونین 17 شهریور سال 57 پرداخت و نوشت:17 شهریور یادآور خاطرات اوایل دوران انقلاب اسلامی است و هیچگاه از ذهن مردم پاک نمی شود.
کشتار بی رحمانه و ظالمانه مردم حق طلب و آزاده، پایه و اساس رژیم فاسد پهلوی را متزلزل نمود. 17شهریور سرآغاز انقلاب اسلامی نبود بلکه زمینه ساز آن بود بطوریکه خشم و نفرت مردم را نسبت به رژیم ، دوچندان کرد.
کشتارمردم مظلوم در17شهریور57 به خاطر مخالفت با رژیم شاهنشاهی بود و تعداد شهداء به اندازه ای زیاد بود که آن روز را جمعه سیاه نامگذاری کردند.
زمینه واقعه 17 شهریور سال 1357 از وقایع 8 ماه قبل از آن یعنی قیام 19 دی سال 1356 مردم قم سرچشمه گرفت. در آن قیام مردم قم نیز همچون جرقه ای بودند که آتش زیر خاکستر انقلاب اسلامی را بر افروختند و انقلاب را در شکل تازهای که عبارت بود از رویارویی آشکار و مستقیم با رژیم به حرکت درآورد و فضای نسبتا مساعد سیاسی سالهای پس از 1355 نهضت را سرعت و شتاب بیشتری بخشید.
شعله های خشم مردم علیه رژیم پهلوی فروکش نکرد و در ادامه قیام 19 دی در قم، مردم تبریز در اربعین شهداء قم به اعتراض علیه حکومت برخاستند. مردم یزد نیز در اربعین شهداء تبریز دست به قیام ضد رژیم زدند و پس از آن موج اعتراضات مردمی علیه حکومت روز به روز افزایش یافت.
با آغاز ماه مبارک رمضان قیام ملت چهرهای تازه یافت و عمق و وسعت بیشتری گرفت. ماه رمضان فرصتی فراهم آورد تا نیروها و چرخ های پرتوان انقلاب پس از یک دوره کوتاه رکود و توقف، بار دیگر به حرکت درآید و چنان شتاب بگیرد که رژیم و متحدان آن را سخت غافلگیر کند تا دریابند که سکون و ثبات ماههای قبل از رمضان، آرامش پیش از طوفان و مقدمه یک خیزش همگانی و فراگیر بوده است.
امام خمینی (ره) نیز در آستانه ماه رمضان در پیامی هشت ماده ای که به تعبیر برخی، «نخستین منشور انقلاب» لقب گرفته است، وظایف مبارزان به ویژه سخنرانان مذهبی را گوشزد نمود و تاکید کرد که این نهضت اسلامی منحرف نخواهد شد و لذا روحانیون می باید در افشای جنایات رژیم در این ماه در مساجد و مجامع اسلامی، مبارزات مردمی را وسعت بخشیده و به خانواده های شهدا و زندانیان رسیدگی کنند.
با فرارسیدن ماه رمضان جنبه مذهبی انقلاب ایران نمود بیشتری یافت. در پی فضای نسبتا باز سیاسی سالهای56-57 به ویژه در سال 57 تا حد زیادی از ممنوعیت برگزاری مراسم سیاسی و مذهبی کاسته شده بود و به اعتراف برخی از فعالان مذهبی، واعظان و سخنرانان دینی، آزادانه تر از سالهای قبل میتوانستند در منبرها و مجالس سخن بگویند، ممنوعیت منبر را کنار گذاشته و به تشریح وضعیت مبارزه بپردازند.
قیام خونین 17 شهریور سال 1357 در ابعاد داخلی و بین المللی دارای نتایج و پیامدهای بسیار وسیعی بود، که مهمترین آن تسریع در سیر قهقرایی و سقوط رژیم پهلوی و پیروزی انقلاب اسلامی در 5 ماه بعد از این واقعه است.
ایجاد انسجام فکری و اتحاد عملی بین مخالفان رژیم پهلوی تحت رهبری حضرت امام (ره)، عمیق تر شدن شکاف بین مردم و حکومت پهلوی، سردرگمی و متزلزل شدن عزم و اراده رژیم پهلوی در رویارویی با مردم، تردید و تزلزل در انسجام ارتش شاهنشاهی را می توان از نتایج قیام خونین 17 شهریور برشمرد.
شاید بتوان گفت یکی از افتخارات ملت ایران که تبلور وحدت و یکپارچگی آنان و کینه شان نسبت به رژیم پهلوی بود واقعه 17 شهریور سال 57 است. چراکه در این روز بسیاری از زنان، مردان و کودکان توسط رژیم پهلوی به شهادت رسیدند و این روز یکی از نقاط عطف در تاریخ انقلاب است.
پس از واقعه 17 شهریور شاهد همگامی و همراهی برخی از مخالفین رژیم پهلوی که امید به بهبود و اصلاح نظام در چارچوب قانون اساسی مشروطه را داشتند به صف مردم و سایر نیروهای مبارز علیه رژیم تحت رهبری امام خمینی(ره) پیوستند.
نکته بارز دیگر واقعه 17 شهریور، این است که در آن چهره واقعی مدعیان دفاع از حقوق بشر بویژه آمریکایی ها را برای همه آشکار شد. حمایت آشکار دولتمردان آمریکا از جنایات رژیم پهلوی علیه مردمش در واقعه 17 شهریور پرده از چهره مزورانه آنان برداشت و ماهیت اصلی این مستکبران را برای همگان بیشتر مشخص کرد.
رضا ندائی کارشناس مسائل سیاسی